MEDISCHE ZORG IN VREEMDELINGENDETENTIE - KAMERVRAGEN

Antwoorden van de Staatssecretaris van Justitie op de vragen van het lid Van Velzen (SP) aan de Staatssecretaris van Justitie en de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over de medische zorg in vreemdelingendetentie (ingezonden 6 maart 2008, nr. 2070813930).
Vraag 1: Hoe beoordeelt u de uitzending van Nova over medische zorg aan vreemdelingen in detentiecentra? 1) Hoe ernstig vindt u de opmerkingen van de huisarts die in de uitzending zegt aan vreemdelingen niet de juiste medische zorg te kunnen leveren?Antwoord 1:Ik ben van mening dat in de detentiecentra voor vreemdelingenbewaring adequate medische zorg wordt geleverd. Deze uitzending acht ik dan ook niet representatief voor de huidige kwaliteit van de medische diensten en de inzet van het personeel in de detentiecentra. Uiteraard zijn incidentele tekortkomingen nooit helemaal uit te sluiten. Verdere verbetering van de medische zorg in vreemdelingendetentie vindt plaats in het project 'Verantwoorde medische zorg'. Zie het antwoord op vraag 9.Vraag 2: Is het basisprincipe nog steeds dat de medische zorg in detentiecentra gelijk moet zijn aan de reguliere medische zorg? Hoe wordt er in de praktijk invulling gegeven aan dit principe?Antwoord 2: Het basisprincipe is het handhaven van het equivalentiebeginsel. In de detentiecentra dient de zorg gelijkwaardig te zijn aan de gezondheidszorg in de vrije maatschappij, rekening houdend met de situatie van vrijheidsbeneming. De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) hanteert een gezondheidszorgvisie waarin dit basisprincipe is opgenomen.Vraag 3: Hebben u inmiddels wel "signalen bereikt waaruit blijkt dat de rechten van gedetineerden niet zouden worden gerespecteerd"? 2)Antwoord 3: Neen; sinds de door u bedoelde beantwoording van de Kamervragen van het toenmalige lid Lambrechts[1]. hebben deze signalen mij niet bereikt. Ik volsta daarom met verwijzing naar de antwoorden 5 en 6 uit die Kamervragen.Vraag 4: Is er ook in detentiecentra voor vreemdelingen altijd een huisarts en spoedeisende hulp beschikbaar, ook in de nacht en in weekenden?Antwoord 4: Dagelijks zijn van 7:30 uur tot 22:00 uur verpleegkundigen aanwezig in de detentiecentra. Een arts houdt meerdere dagdelen per week spreekuur in de inrichting. Buiten de spreekuren, dus ook in de nacht- en weekenduren is altijd een spoedarts bereikbaar en op afroep beschikbaar. In de nachturen is het executieve personeel verantwoordelijk voor het verlenen van eerste hulp of het inroepen van een arts en/of ambulance. Spoedeisende hulp kan bovendien via het alarmnummer 112 worden aangevraagd.Vraag 5: Is het mogelijk dat beslissingen van een huisarts zijn teruggedraaid door een verpleegkundige? Is het waar dat de medische dienst 'kort wordt gehouden'? Kunt u dit uitsluiten? Zo neen, waarom niet?Antwoord 5: Neen, het is niet mogelijk dat beslissingen van een huisarts zijn teruggedraaid door een verpleegkundige; verpleegkundigen zijn daartoe niet bevoegd.Het hoofd van de medische dienst is namens de locatiedirecteur verantwoordelijk voor de realisatie van eerdergenoemde gezondheidszorgvisie. De functionarissen van de verschillende zorgdisciplines binnen de medische dienst zijn echter te allen tijde verantwoordelijk voor hun eigen professionele handelen en krijgen daarvoor ook de benodigde ruimte.Vraag 6: Is het waar dat mensen met psychische of gedragsproblemen, of die gewoon 'lastig' zijn, soms in de isoleercel worden geplaatst, waar hun psychische gesteldheid alleen maar door verslechtert? 3) Hoe verhoudt zich dit tot de verantwoordelijkheid van de Staat toe te zien op de gezondheid van de gedetineerde, en de verantwoordelijkheid er op toe te zien dat de gedetineerden de inrichting niet slechter verlaten dan dat ze er in kwamen?Antwoord 6: Een directeur van een inrichting heeft, zoals vastgelegd in artikel 24 van de Penitentiaire Beginselenwet en artikel 7, lid 2 van het Reglement Grenslogies, de bevoegdheid om een gedetineerde vreemdeling tijdelijk in een isoleercel te plaatsen. Dit is alleen mogelijk als de psychische gesteldheid of het gedrag van de gedetineerde vreemdeling daartoe aanleiding geeft en er niet met een minder ingrijpende maatregel kan worden volstaan.Het besluit tot plaatsing in een isoleercel is met waarborgen omgeven. De directeur van een inrichting neemt dit besluit op basis van een schriftelijk verslag van het inrichtingspersoneel over de gedragingen van de gedetineerde vreemdeling en na een gesprek met de gedetineerde. Als het gaat om een gedetineerde met psychiatrische problematiek, wordt tevens om advies gevraagd van de inrichtingspsycholoog.De gedetineerde heeft de mogelijkheid om in bezwaar te gaan tegen dit besluit bij de Commissie van Toezicht.De gedetineerde in afzondering wordt dagelijks bezocht door een verpleegkundige. De inrichtingsarts en de inrichtingspsycholoog bezoeken de gedetineerde zo vaak als nodig is. De maatregel duurt nooit langer dan strikt noodzakelijk.Vraag 7: Is het waar dat psychiatrische patiënten geen behandeling en nazorg krijgen en niet eens naar de tandarts mogen omdat zij toch worden uitgezet, maar dat zij daarna weer de straat op gaan omdat zij niet kúnnen worden uitgezet? Wat gaat u hier aan doen?Antwoord 7: Nee, dit is niet waar. Vreemdelingen met psychische problematiek krijgen na indicatie wel degelijk psychiatrische zorg tijdens vreemdelingenbewaring. In de detentiecentra zijn psychologen werkzaam en verricht de psychiater wekelijks consulten. Waar nodig wordt een vreemdeling besproken in het wekelijkse Psycho Medisch Overleg, waarin de arts, de psycholoog, de psychiater en een verpleegkundige zitting hebben. De detentiecentra worden wekelijks bezocht door een tandarts met een mobiele praktijkruimte.Mochten er tijdens de vertrekprocedure medische omstandigheden zijn die uitzetting in de weg staan, dan kan op grond van artikel 64 van de Vreemdelingenwet (Vw) uitstel van vertrek worden verleend. De bewaring zal dan worden opgeheven en de vreemdeling wordt ondergebracht in een COA-locatie. Wanneer artikel 64 Vw niet van toepassing wordt geacht, kan de vreemdeling worden verwijderd.Indien de bewaring van een illegale vreemdeling wordt opgeheven zonder dat vertrek is gerealiseerd, is er op grond van de Koppelingswet geen sprake van een recht op (opvang)voorzieningen. Illegalen hebben echter wel recht op medische noodzakelijke hulp. Onder medische noodzakelijke hulp wordt vooral verstaan medische hulp bij acute noodsituaties.Vraag 8: Wat houdt het door u aangekondigde onderzoek precies in? Wie voert dit onderzoek uit, en wanneer worden de resultaten verwacht?Antwoord 8: Het betreft hier een lopend onderzoek door de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) naar de gezondheidszorg binnen het gevangeniswezen. Ik heb aan de IGZ gevraagd om dit onderzoek uit te breiden naar de sector Bijzondere Voorzieningen, zodat ook de vreemdelingendetentie binnen de scope van het onderzoek valt. Ik verwacht nog dit jaar de resultaten van dit onderzoek te mogen ontvangen.Vraag 9: Wat gaat u nu al doen om de medische zorg voor vreemdelingen in detentie te verbeteren? Kunt u het Rapport 'Arts en vreemdeling' hier bij betrekken? 4)Antwoord 9: Eind 2006 is bij de detentiecentra een kwaliteitsproject 'Verantwoorde medische zorg' gestart. Bij de verdere implementatie van dit project wordt het rapport 'Arts en vreemdeling' betrokken. Het project richt zich op het verbeteren van de werkwijze van de medische diensten (functies, werkprocessen, kwaliteitsborging).