تاریخچه پیدایش و تکامل دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه

دیوان دادگستری بین‌المللی لاهه که عالی‌ترین مرجع قضایی سازمان ملل متحد است، در سال ۱۹۴۶ با هدف حل مسالمت‌آمیز اختلافات بین‌المللی به عنوان نهاد جايگزين دادگستری دائمی بين الملل که در سال ۱۹۲۲ تاسيس شده بود، آغاز به کار کرد. مقر دیوان در شهر لاهه در کشور هلند است. دیوان لاهه از لحاظ قضایی کاملا مستقل می‌باشد

وظيفه ديوان دادرسی بين المللی چيست؟

دادگاه لاهه دو وظيفه اصلی را در دستور کار خود دارد.۱- رسيدگی به دعاوی حقوقی کشورها۲ - ارائه نظر کارشناسی درباره سؤال های نهادهای وابسته به سازمان ملل متحد. نظرات کارشناسی اين دادگاه از نظر حقوقی الزام آور نيستند
ديوان دادرسی بين المللی از پانزده قاضی تشکيل شده است. اين قاضی ها که از کشورهای مختلف هستند برای يک دوره ۹ ساله از سوی مجمع عمومی و شورای امنيت سازمان ملل متحد انتخاب می شوند
ديوان دادرسی لاهه به دعاوی چه کسانی رسيدگی می کند؟
تنها کشورهايی که از نظر بين المللی به رسميت شناخته شده اند، يا به عبارتی ۱۹۱ عضو سازمان ملل متحد، می توانند دعاوی خود را در اين دادگاه مطرح کنند
ديوان لاهه تنها زمانی به دعاوی کشورها می پردازد که صلاحيت آن برای بررسی به موضوع مورد نظر از سوی همه طرف های دعوا مورد پذيرش قرار گرفته باشد
رسيدگی به پرونده ها در ديوان لاهه با تسليم لايحه های طرف های دعوا شروع می شود و با ارائه دفاعيات شفاهی آنها پی گرفته می شوند
از قضاوت‌های مشهور دیوان رسیدگی به شکایت شرکت نفت ایران و انگلیس از دولت ایران بود که دیوان خود را صالح به رسیدگی ندانست

آيا احکام ديوان دادرسی بين المللی الزام آور هستند؟

پانزده قاضی اين دادگاه پس از شنيدن دفاعيات شفاهی طرف های دعوا، پشت درهای بسته به بحث درباره پرونده مورد نظر می پردازند و سپس در جلسه ای علنی رای دادگاه را اعلام می کنند
رای دادگاه نهايی است و قابل استيناف نيست
اگر يکی از طرف های دعوا به رای ديوان دادرسی بين المللی عمل نکند، طرف ديگر می تواند به شورای امنيت سازمان ملل متحد شکايت کند